انتخاب ژنوتیپ‌های متحمل به شوری گیاه دارویی اسفرزه (Plantago psyllium L) و نوسان‎های سطح سدیم، پتاسیم و کلسیم در شرایط In vitro

نویسندگان

  • عباس صفرنژاد دانشیار، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
  • مرضیه دلیر کارشناس ارشد، مدیریت بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه شرق و شمال‌شرق کشور، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد
  • مریم شورورزی کارشناس ارشد، مدیریت بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه شرق و شمال‌شرق کشور، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد
چکیده مقاله:

گیاه اسفرزه ازجمله گیاهان مهم دارویی است که در ایران پراکنش وسیعی دارد. هدف از این تحقیق، بررسی میزان تحمل به تنش شوری گونه Plantago psyllium L. با استفاده از کشت بافت به‌منظور شناسایی و تولید ژنوتیپ‌های مقاوم آن می‎باشد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 12 تیمار و 15 تکرار در هر تیمار انجام شد. متوسط درصد جوانه‌زنی 84% به‎دست آمد. ریزنمونه‌های هیپوکوتیل بیشترین و ریشه کمترین میزان القاء کالوس را در شرایط فاقد تنش شوری (شاهد) نشان دادند.در شرایط تنش شوریدر هر سه ریزنمونه با افزایش غلظت NaCl درصد القاء کالوس به‎طورصورت معنی‌داری کاهش یافت.کالوس‌های هیپوکوتیل بیشترین و ریشه کمترین باززایی را داشتند. ریشه کمترین و کوتیلدون بیشترین وزن تر و خشک را در تمامی غلظت‌های NaCl داشتند.همچنینافزایش غلظت NaCl موجب افزایش میزان سدیم و کاهش میزان پتاسیم در کالوس‌ها شد. میزان کلسیم با افزایش غلظت NaCl نوسان داشت. کالوس‌ها به محیط باززایی حاوی غلظت‌های مختلف NaCl منتقل شدند.نتایج نشان داد هر سه ریزنمونه تا غلظت 50 میلی‌مول NaCl باززایی داشتند و اختلاف معنی‌داری بین انواع کالوس‌ها از نظر باززایی وجود داشت. کالوس‌های هیپوکوتیل بیشترین و ریشه کمترین باززایی را داشتند ولی در غلظت‌‌های 100 و 150 میلی‎مول NaCl باززایی اتفاق نیفتاد. در محیط فاقد تنش اختلاف معنی‌داری وجود نداشت و کالوس ریشه کمترین باززایی را در این شرایط داشت. گیاهچه‌‌های باززایی شده برای ریشه‌زایی به محیط ریشه‌زایی منتقل و پس از رشد مناسب برای تولید بذر به خاک منتقل شدند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

انتخاب ژنوتیپ‌های متحمل به شوری Plantago ovata در شرایط این‌ویترو

اسفرزه گیاهی است از خانواده بارهنگ (Plantaginaceae) که گونه‌های مختلفی دارد. گیاه آن یکساله علفی و کوتاه است و بلندی آن به 40 – 10 سانتی‌متر می‌رسد.منشأ اولیه آن هند و پاکستان می‌باشد و در فلور ایران پراکنش وسیعی دارد. هدف از این تحقیق، بررسی تحمل به شوری گونه Plantago ovataبا بهره‌گیری از تکنیک کشت بافت و استفاده از تنوع سوماکلونال به‎منظور شناسایی و تولید ژنوتیپ‌های متحمل می‌‌باشد. آزمایش در ...

متن کامل

مروری بر گیاه اسفرزه (Plantago ovata Forsk. و Plantago psyllium L.)

جنس Plantago متعلق به خانواده Plantaginaceae دارای دو گونه مهم دارویی .Forsk Plantago ovata وPlantago psyllium L. است که در ایران به نام اسفرزه معروف هستند. پودر پوسته این گیاه در طب سنتی به عنوان یک داروی ملین کاربرد زیادی دارد. از سوی دیگر پوسته دانه اسفرزه به عنوان یک فیبر هیدروکلویید مطرح است که اثرات مفید این فیبرها در درمان دیابت نوع دوم تقریباً مشخص شده است. نتایج اخیر پژوهشگران در بررسی ...

متن کامل

عملکرد دانه و موسیلاژ اسفرزه (Plantago psyllium L.) در پاسخ به محلول‎پاشی نانو کود کلات آهن و پتاسیم

مقدمه: با توجه به اهمیت استفاده از فناوری‎های نوین از جمله نانوتکنولوژی در کشاورزی پایدار جهت افزایش عملکرد کمی و کیفی محصولات کشاورزی، انجام تحقیق در این راستا ضروری می‎باشد. هدف: تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر محلول‎پاشی نانو کود کلات آهن و پتاسیم بر عملکرد کمی و کیفی گیاه اسفرزه به اجرا درآمد. روش بررسی: این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 12 تیمار در 3 تکر...

متن کامل

اثر محلول‌پاشی محرک‌های زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گیاه اسفرزه (Plantago psyllium L.)

استفاده از محرک‌های زیستی با هدف دستیابی به افزایش کیفیت و پایداری عملکرد از اهمیت زیادی برخودار است. به‌همین منظور آزمایشی در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی کرج در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 10 تیمار و 3 تکرار بر روی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago psyllium L.) اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محرک‌های زیستی (کادوستیم، فسنوترن، هیومی‌فورته، آمینول‌فورته) ...

متن کامل

مروری بر گیاه اسفرزه (plantago ovata forsk. و plantago psyllium l.)

جنس plantago متعلق به خانواده plantaginaceae دارای دو گونه مهم دارویی .forsk plantago ovata وplantago psyllium l. است که در ایران به نام اسفرزه معروف هستند. پودر پوسته این گیاه در طب سنتی به عنوان یک داروی ملین کاربرد زیادی دارد. از سوی دیگر پوسته دانه اسفرزه به عنوان یک فیبر هیدروکلویید مطرح است که اثرات مفید این فیبرها در درمان دیابت نوع دوم تقریباً مشخص شده است. نتایج اخیر پژوهشگران در بررسی ...

متن کامل

تأثیر تنش خشکی و تراکم بر صفات کمی و کیفی دوگونه دارویی اسفرزه اواتا (Plantago ovata Forssk) و اسفرزه پسیلیوم (Plantago psyllium L.)

In order to investigate yield, yield components and quality traits of P. ovata and P. psyllium under water stress and plant density, two experiments were conducted at the Agriculture Research Field, University of Tehran, Karaj, in April 2005 and 2006. Two Factorial experiments based on randomized complete block design with three replications were used. The treatments were three levels of water ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 24  شماره 2

صفحات  221- 231

تاریخ انتشار 2016-11-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023